یادداشت
نقش فناوری‌ها و تکنولوژیهای نوین در جلب
مشارکت شهروندان
نگارنده: ابوذر حیدری زاده، مسئول حراست سازمان
آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری بندرعباس
استفاده از فناوری هاو تکنولوژی های نوین در
حوزه مدیریت شهری برای جلب مشارکت شهروندان در دنیای کنونی به یک ضرورت
تبدیل گردیده و بهره‌گیری از فناوریهای نوین فقط به مفهوم صرف
پیاده‌سازی این فناوری‌ها در شهرها نیست. بلکه مدیریت شهری باید
بتوانند نقش چند وجهی در توسعه کاربر این فناوری‌ها را ایفا کند.نگاهی
گذارا به فضای شهری در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که مدیریت شهری
همواره از راهبران بهره‌برداری ازفناوری‌های نوین جهت توسعه پایدار
بوده است.در حال حاضر نیز که جهان در حال تجربه نسل جدیدی از فناوری‌ها
در قالب «انقلاب صنعتی چهارم» است، بیشترین استفاده از این دسته از
فناوری‌ها در فضای شهری و حکمرانی شهری تبلور یافته است . این انقلاب
صنعتی دسته وسیعی از تکنولوژیهای نو از اینترنت اشیا گرفته تا واقعیت
افزوده، هوش مصنوعی، هوش شناختی، فناوریهای تحلیل داده‌های کلان،
خودروهای بدون راننده، پول مجازی و چاپ سه بعدی را در برمی‌گیرد.مجموعه
مدیریت شهری در شهر بندرعباس می تواند فعالیت ها و پروژه های پژوهشی
مناسبی در حوزه بهره گیری از تکنولوژیهای نوین برای جلب مشارکت
شهروندان و فرهنگ سازی مسائل شهری را از طریق ارتباط با دانشگاه ها
ومراکز آموزشی در کنار همکاری با آموزش وپرورش دنبال نموده و آن را به
عنوان یک ابزار مناسب همانند کشورهای توسعه یافته، از آن بهره جسته و
سطح کیفی زندگی شهروندان را توسعه دهد.
تکنولوژیهای نوین از جمله فضای مجازی در زندگی شهری نیز نقش کلیدی
ایفا می کنند. در زندگی شهری از طریق فضای مجازی، اطلاع رسانی هایی به
مردم صورت می گیرد و خدمات مختلفی ارائه می شود و شهروندان می توانند
مسائل شهر خود را بررسی کرده و نقش شهروندی خود را ایفا کنند . این ها
در نتیجه نگاه مثبت به فضای مجازی شکل می گیرد . البته برای بهره
برداری مناسب از هر تکنولوژی ، باید فرهنگ سازی در زمینه آن صورت گیرد
تا بتوان نقش مثبت آن را با داشتن معایب مدیریت کرد. در مدیریت شهری
نیز این تکنولوژی ،امروز در عرصه زندگی در حوزه های مختلف وارد شده و
مدیران شهری باید بتوانند از آن استفاده مناسب ببرند.تکنولوژی های نوین
ارتباطی و فضای مجازی به عنوان بستر مناسب ارتباط دو سویه بین شهروندان
و مدیریت شهری معطوف داشته و از آن به عنوان یک ابزار اثر بخش در صورت
وجود اخلاق و بهره ور به آن می توان اشاره نمود که با توجه به تحلیل
های مختلف در این زمینه نظرات بسیار حایز اهمیت بوده و ارزشمند می باشد
.
استفاده از فناوری اطلاعات و داشتن ابزارها و تجهيزات نوین تنها براي
هوشمندسازي شهرها كافي نيست بلكه در قدم نخست بايد براي رسيدن به اين
هدف "شهروند هوشمند" پرورش دهيم. آموزش لازم در جهت آمادگي شهروند
هوشمند برای پذيرفتن محيط جديد تنها بر عهده يك نهاد نيست و در كنار
شهرداری ارگان‌هايی مانند صدا و سيما، وزارت ارتباطات و فرهنگ و ارشاد
بايد در راستای نيل به اين هدف شهرداری را ياری برسانند و درخصوص آموزش
همگانی شهروندان اقدامات لازم را انجام دهند. چون مسلح شدن شهر به
تجهيزات وفناوریهای نوین بدون آمادگی افراد آن جامعه برای استفاده از
ابزارها و فناوری های نوين ميسر نمی شود و لازم است شهروندان شهرمان
دانش و سواد لازم را برای استفاده از ابزارها و تجهيزات اين شهر هوشمند
داشته باشند. در كنار سواد شهروندان فرهنگ استفاده از ابزارها و
تجهيزات شهر هوشمند هم الزامي است.برای تحقق اين برنامه بايد در كنار
شهرداری مشاركت دستگاه‌های ديگر هم باشد چون به‌عنوان مثال تأمين
زيرساخت آن بر عهده وزارت ارتباطات است، صدا و سيما در فرهنگ‌سازی نقش
دارد، وزارت فرهنگ و ارشاد در زمينه توليد محتوا مي‌تواند كمك كند.
ساير نهادهای دولتی مانند آموزش و پرورش هم نقش بسيار پررنگی در زمينه
آموزش دارد ولی نكته حائز اهميت آن است كه اين برنامه بايد تحت عنوان
يك برنامه مصوب توسط يك مرجع قانونی وجود داشته باشد تا ساير ارگان‌ها
نسبت به آن پايبند و از آن تبعيت كنند.
اگر مجموعه مدیریت شهری از ابزارهای نوین برای گرفتن نظرات خلاقانه
شهروندان کمک بگیرد، خدمات مناسب در فضای مجازی ارائه دهد و نظرات
مناسب شهروندان را بگیرد، یک ارتباط مطلوب بین شهروندان و شهرداری ها
برقرار می شود. همچنین شهرداری می تواند برخی خدمات خود را از طریق
فضای مجازی به شهروندان انتقال دهد ،برای مثال می توان خدماتی را از
طریق اپلیکیشن تلفن همراه یا کامپیوتر و بدون هزینه و با جذابیت به
شهروندان انتقال داد.مفهوم استفاده از فناوری های نوین و ارتقاي كيفيت
زندگي شهري در دهه‌هاي اخير رويكردهاي مختلفي را در ارتباط با توسعه و
ارتقاي كيفيت زندگي شهري به همراه داشته است. امروزه هوشمندسازي شهرها
و ايجاد شهرالكترونيك به‌عنوان راهكار بي‌بديل حل معضلات شهري مورد
توجه شهرسازان و مديران شهري واقع شده است. اين روش با هدف صرفه‌جويي
در منابع، زمان و انرژي در شهرها براي ارتقاي كيفيت زندگي شهري انجام
مي‌شود. به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات و الکترونیکی شدن شهر
بندر عباس می تواند بخشی از چالش های موجود شهر وشهروندان را حل نماید.
علاوه بر آن، اعتقاد شهروندان بر این است که تحقق شهر الکترونیک بر
ارتقای خدمات شهری اثرگذاری بالایی خواهد داشت چرا که در جهان معاصر،
یکی از مهمترین حوزه های تغییر و به تبع آن توسعه در زندگی اجتماعی
افراد، تغییر و تحول در حوزه های اطلاعاتی و ارتباطاتی است. این امر
ریشه در نیاز مبرم انسان قرن بیست و یکم به آگاهی دارد تا از این طریق
بتواند خود را با شرایط پیچیده و آهنگ سریع تحولات سازگار نماید. در
این میان شهرها و به ویژه کلانشهرهای مانند بندرعباس، به مثابه هسته
های متراکم جمعیتی و به عنوان جذاب ترین مکان ها برای سکونت افراد، به
شدت از این تغییر متأثر شده اند. تحقق شهر الکترونیک علاوه بر ایجاد
الگویی نوین در سطح شهرها، دسترسی شهروندان و مدیران را به خواسته های
یک جامعه شهری توسعه یافته، خلاق، پاک، فرهنگی و دانش محور فراهم می
کند
در پایان باید یاد آور شد که مجموعه مدیریت شهری در بندرعباس می تواند
بر اساس نگاه هوشمندانه، فناوریهای نوین از جمله فضای مجازی را به کار
گیرد، اطلاعات درست را به شهروندان انتقال دهد و اطلاعات درستی از آنان
برای استفاده در امور مدیریتی دریافت کند . از ظرفیت فناوریهای نوین
بخصوص فضای مجازی بتواند با حفظ حریم خصوصی شهروندان برای توسعه
تعاملات اجتماعی نیز بهره ببرد. باتوجه به نوع اطلاع رسانی از طریق
فضای مجازی، به شهروندان می توان عدالت شهری را نیز رعایت کرد. علاوه
بر این ، برای فرهنگ سازی مسائل شهری و شهروندی می توان از این فضا
بهره گرفت و به عنوان ابزار اثربخش در ارتقای کیفیت زندگی مردم از آن
استفاده کرد . جامعه شهری بندرعباس تأثیر فناوری های نوین را به عنوان
یک امکان و فرصتی بزرگ بر ارتقای خدمات شهری باید تلقی کند وبا توجه به
چالش های پیش روی، به کارگیری فناوری اطلاعات و الکترونیکی شدن شهر به
عنوان پیش شرط توسعه می تواند به برنامه ریزان و دیگر متخصصان دخیل در
فرایند مدیریت و برنامه ریزی شهری در نهادهای مختلف، جهت رسیدن به
اهداف و پاسخگویی به شرایط جدید شهری کمک نماید. البته تحقق شهر
الکترونیک نیازمند فراهم ساختن زیرساخت ها، فرهنگ سازی، تربیت
شهروندانی الکترونیک و ... است.
چاپ در روزنامه دریا : 98/09/16 - صفحه 7
