مراحل احتراق
مراحل
احتراق يا چگونگي سوختن يك ماده هميشه يكسان ويك شكل نيست.
سوختهاي مختلف نيز هر يك با مشخصاتي خاص بر توسعه حريق اثر مي كنند اما
وضـع درجه حرارت نسبت به زمان همواره به اين شكل است كه از نقطه اشتعال
آغاز مي شود، به تدريج تحت شرايطي بالا مي رود، با رسيدن به حد نهايي
غالباً تا حدودي ثابت مي ماند و پس از كم شدن مقدار سوخت، سير نزولي را
طي مي كند.
مهم
اينجاست كه بالا رفتن درجه حرارت به مقدار سوخت بستگي ندارد و تابع
شرايط فيزيكي و شيميايي آن است.
در شكل
زير مراحل مختلف احتراق مربوط به نمونه سوختي مشخص در يك حريق آزمايش
توسط منحني زمان
–
درجه حرارت نشان داده شده است.
مرحله
اي كه آتش رشد مي يابد مقطعي حساس است و از لحاظ بكارگيري اقدامات موثر
مبارزه با حريق اهميت اساسي دارد. بايد بتوان خيلي زود از وجود آتش
مطلع شد تا زمان مورد نياز براي فرار اشخاص و فعاليت مأموران آتش نشاني
هدر نرود.
مرحله 1ـ اشتعال اوليه :
در اين لحظه آتش بروز كرده است.
مرحله 2ـ رشد آتش :
اين مرحله از چند دقيقه تا چند ساعت ممكن است متفاوت باشد در اوايل اين
مرحله معمولاً سوخت كند مي سوزد وتوليد دود وگاز مي كند.
مرحله 3ـ پيشروي شعله :
در اين مرحله آتش به اغلب مواد سوختني سرايت كرده و درجه حرارت سريعاً
افزايش مي يابد.
مرحله4 ـ اوج احتراق :
آتش به حداكثر شدت خود رسيده و مواد سوختني براحتي در حال احتراق
هستند.
مرحله 5 ـ پس نشيني :
سوخت كاهش يافته و درحال از بين رفتن مي باشد حجم آتش كم كم كاهش مي
يابد.
مرحله 6ـ نيمه سوختن و دود كردن:
زنجيره واكنشهاي خودكار احتراق در حال از هم گسيختن است.
مرحله 7 ـ خاموشي:
در اين لحظه آتش خاموش شده است.
سرعت سوختن
امروزه بيش از 90% انرژي مصرفي جهان از راه احتراق
فراهم ميشود. پديده هاي احتراق ، از برهم كنش فرايندهاي شيميايي و
فيزيكي ناشي ميشوند. هر واكنش احتراقي دو سازنده دارد يكي سوخت و ديگري
اكسنده نام دارد. مولكولهاي سوخت دراثر تشعشعات انرژي حرارتي شكسته شده
و با اكسيژن تركيب ميگردند. تشكيل مولكولهاي جديد كوچكتر باعث آزاد شدن
انرژي بصورت نور وگرما مي شود كه اين انرژي ، خود انرژي اوليه شكست
مولكولهاي بعدي سوخت و در نهايت ادامه آتش سوزي ميگردد.
سوخن سه نوع ميباشد :
الف
ـ سوختن آرام
در ظرف بسته اي كه در آن مواد سوختي و اكسيژن پيش
آميخته در حالت گازي به آرامي گرم شوند. چنانچه دماي سيستم از اندازه
معيني بالاتر نرود. گرماي آزاد شده در واكنش شيميايي از راه ديواره هاي
ظرف هدر ميرود تا به پايان برسد. اين نوع سوختن فقط براي شيميدانان
جالب است.
ب ـ سوختن سرعت متوسط
با گذشتن دما از يك حد بحراني معيني، سرعت واكنشها و
آزاد شدن انرژي در واكنش شيميايي، از سرعت هدر رفتن گرما بيشتر ميشود.
لذا درمحيط نور و حرارت خواهيم داشت.
ج ـ سوختن با سرعت تند
اگر در كسري از ثانيه ، مولكولهاي سوخت كه بصورت گازي
يا بخار با اكسيژن مخلوط
شده اند بصورت يكنواخت واكنش دهند كه ايجاد نور، حرارت و تراك نمايد
انفجار گويند. اين نوع انفجار را انفجار ناشي از احتراق گويند.
ا
بازگشت ا
صفحه اول
ا
